خودکاوی تیپ شخصیت عصبی برتری طلب از دیدگاه کارن هورنای
شخصیت عصبی برتری طلب چیست ؟کارن هورنای از طریق روانکاوی افراد به نتایج بسیار عالی در زمینه انواع تیپهای عصبی دست پیدا کرده است که این یافته ها کمک بسیار حائز اهمیتی در خودکاوی داشته است .
خودکاوی تیپ شخصیت عصبی برتری طلب :
دختر جوانی به روان کاو مراجعه می کند و می گوید که به وقت خرید دچار تپش قلب شده است . می گوید درست است که قلبی خیلی قوی ندارد ولی قبلا ساعت ها توانسته است پیاده روی کند بدون آنکه قلبش به تپش بیفتد . درضمن نمی تواند هیچ علت روانی هم برای تپش قلب خود موقع خرید پیدا کند . وی به مناسبت تولد خواهر بزرگترش یک بلوز بسیار زیبا برای او خریده ؛ و از انتخاب آن به عنوان هدیه خیلی مشعوف است . با احساسی از لذت پیش بینی می کرده که خواهرش تا چه حد هدیه اورا خواهد پسندید و از آن ابراز خشنودی خواهد کرد . او آخرین ریال پولش را برای خرید آن هدیه صرف کرده بود . این را نشانه فداکاری و بزرگ منشی خود می داند . او می گوید بلوز بقدری قشنگ است که دلش می خواسته آنرا برای خودش بردارد و سپس با اوقات تلخی شروع می کند به گلایه و درد دل از رفتار خواهرش با خودش ؛ از اینکه چگونه در کارهای او دخالت بیجا می کند ؛ چگونه بخاطر موضوعات بی اهمیت اورا مورد سرزنش قرارمی دهد . ضمن این گلایه ها دختر سعی داشت اشاراتی به شخصیت و رفتار خواهربزرگتر بکند که نشانه حقارت و بی ارزشی او وبزرگی خودش باشد .
خودکاوی تیپ شخصیت عصبی برتری طلب این نتایج را به دنبال داشت
در این جریان دو احساس متضاد وجود دارد :
دختر هم میل دارد محبت خواهرش را جلب کند و هم در عین حال نسبت به او احساس رنجش و خشم دارد . موقع خرید این احساسات تشدید شده اند . خرید هدیه تجلی و نشانه محبت وی نسبت به خواهر است و در این هنگام احساس خشم و رنجش نسبت به خواهر بایست سرکوب شود و نتیجه این سرکوبی تپش قلب بوده است .
فکرمی کنیدعلت تپش قلب دخترچیست ؟
بنظر روانکاو اصطکاک احساسات متضاد همیشه منجر به اضطراب نمی شود .
در این اضطراب که منجر به تپش قلب شده است معمولا یکی از دو احساس متعارض سرکوب می شود ؛ یا بیمار به طریقی بین آنها سازش ایجاد می کند .
در مثال فوق همانگونه که اظهارات دخترنشان می دهد هیچ یک از دو شق متضاد کاملا سرکوب نشده است بلکه هردو در حیطه ضمیر آگاه حضور برجسته ای داشته و حضور دیگری کمرنگ می شده است .
روانکاو در یک بررسی دقیق تر حقایق مفصلتری را در خودکاوی تیپ شخصیت عصبی برتری طلب باز گو می کند:
اشارات تحقیر آمیز مبین این است که وی اولا احساس نفرت وخصومت شدیدی به خواهرخود دارد ودیگر اینکه شخصیت و منش خود را والاتر از او می داند . ( هرچند که این میل بطور غیرعمدی بود ) اما مدام رفتار سخاوتمندانه و محبت آمیز و فداکارانه خودش را در برابر رفتار ناخوشایند خواهر قرار می داد و آنها را با یکدیگر مقایسه می کرد .
این مثال حاکی ازاین است که :
میل رقابت با خواهر حکایت برآن می کند که ممکن است وی نیاز شدیدی دارد به اینکه برتر از خواهر باشد و این نیاز عامل اساسی ایجاد و رشد میل وی به خود ستایی شده است .
میل شدید او برای خرید یک بلوزگران قیمت نشان می داد که وی نه تنها می خواسته به این طریق تضاد خود را حل کند ( تضاد بین محبت وخصومت ) بلکه با خرید یک بلوز زیبا برتری خودش را نسبت به خواهر حفظ کند .
ودرنهایت :
به این طریق هم تحسین اورا برانگیخته وهم اینکه خودش را بامحبت و فداکارتر و بخشنده تر از او قلمداد کرده و هم اینکه با اهدای یک بلوز زیباتر از آنچه خواهرش داشته ؛ خود را در موقعیتی “برتر” از او قرار داده است و جالب است که مهمترین موضوع رقابت این دو خواهر برتری لباس بوده است .
تحلیل نهایی این مثال :
ساختمان عصبی این دختر برمبنای نیاز عصبی به خودستایی شکل گرفته است که درنتیجه وجود تحقیر درخانواده بوجود آمده است ، شخص ترس عجیبی دارد ازاینکه مبادا مورد تحسین قرار نگیرد و احساس حقارت به او دست بدهد . چنین شخصیت عصبی حداکثرتلاش خود را انجام می دهد که مورد تحسین قراربگیرید حتی اگر به قیمت ازدست دادن چیزی باشد که خودش واقعا آن چیز رادوست دارد. چنین شخصیتی بدون آن چیزی که واقعا دوست دارد می تواند زندگی کند ، اما بدون ارضا نیازعصبی خودش نمی تواند زندگی کند . چون یک حالت اجبار برای انجام آن کاررادارد و به این کار خودش جلوه سخاوت وگذشت می دهد ، اما چون شخص برای روابط معیوب از تاکتیک مهرطلبی استفاده می کند و برای سرپوش گذاشتن احساس حقارت خود را می خواهد با برتری طلبی بپوشاند ، این احساسات با هم درجنگ و ستیز هستند و چون خواسته واقعی و درونی شخص نیست فرد را دچار اضطراب و درنهایت تپش قلب که نشانه ها و علائم فیزیکی آن است می کند .
چنین شخصیتی حداکثر تلاش خود را می کند که به “خود تصوری” یعنی همان خودبرتر نزدیک شود و به این شیوه تحسین دیگران را برانگیزد.
