عزت نفس جوهر اصلی شخصیت انسان است ( کارن هورنای ) .
اینکه چه عواملی باعث می شود عزت فرد آسیب ببیند و کمبود عزت چه اثرات بر شخصیت فرد دارد توسط کارن هورنای بررسی شده است .
عزت نفس در شخصیت انسان چه نقشی دارد؟
بر اساس دیدگاه کارن هورنای
طبق دیدگاه کارن هورنای عزت نفس کودک در یک خانواده ناکارآمد آسیب می بیند و زمانی که عزت نفس آسیب می بیند فرد دچار اضطراب اساسی می شود و شخصیت عصبی در فرد بوجود می آید .
عزت نفس در یک فردی که دارای تیپ عصبی شخصیت می باشد بشدت تحت تأثیر عوامل بیرونی می باشد یعنی فرد بواسطه عوامل بیرونی کنترل می شود شما در نظر بگیرید فردی که دارای عزت نفس پایین می باشد و دارای شخصیت عصبی مهرطلب می باشد مدام به دیگران باج عاظفی می دهد و چنین افرادی حس وحال درونی آنها تابع نوع رفتاری می باشد که باآنها می شود و این گونه شخصیت ها بشدت مستعد زیر بار سلطه رفتن هستند . ازآنجایی که عزت نفش یک شخصیت مهرطلب آسیب دیده است و احساس حقارت شدیدی دارد , معمولا اجازه می دهند که افراد بالادست در حق آنها ظلم و اجحاف نمایند و در برابر افراد قدرتمند بله قربان گو هستند و در برابر افراد زیر دست خودشان زورگو و اجحاف کننده هستند .
عزت نفس آسیب دیده در یک شخصیت عصبی قدرت طلب برعکس شخصیت مهر طلب عمل می کند.
شخصیت قدرت طلب چون دچار اضطراب اساسی می باشد که دیگران به او زور نگویند و قدرت را از او نگیرند به هر قیمتی که باشد تلاش می کندقدرت را از دست افراد بالاتر از خودش بگیرد و در دست خودش باشد , بشدت دیگران را سرکوب می کند , فردی بشدت مستبد و خودرأی و خودمحور و خودخواه است و برای اینکه از اریکه قدرت نیفتد دیگران را تحت سلطه خودش قرار می دهد و اگر نتواند قدرت را بدست بگیرد دچار افسردگی شدید می شود و بقول معروف حاضر می شود بمیرد ولی از قدرت نیفتد.
بنابراین عزت نفس نقش بسیار مهم و کلیدی در شخصیت فرد دارد . و کمبود عزت نفس باعث شکل گیری شخصیت بیمارگونه و مضطرب در فرد می شود .
و نوع دیگر شخصیت عصبی که ناشی ازعزت نفس آسیب دیده می باشد , شخصیت عزلت طلب یا انزوا طلب می باشد . این نوع تیپ شخصیتی بشدت دارای افکار منفی و بدبینی می باشد هیچ کسی را قبول ندارد و خودش را تافته جدا بافته می بیند و یک خط قرمز محکم بین خودش و دیگران می کشد و با هیچ کس وارد مراوده و صمیمیت نمی شود . براساس نظریه شخصیت کارن هورنای عزت نفس آسیب دیده نقش بسیار مخربی بر شکل گیری شخصیت دارد و این سه نوع تیپ عصبی به یک میزانی در همه افراد آسیب دیده وجود دارد اما شخصیت غالب در هر فردی مناسب با محیطی که در آن رشد کرده است متفاوت می باشد .
چنانچه فرد متوجه شد عزت نفس آسیب دیده ای دارد نه تنها اینکه باید به ترمیم عزت نفس خودش بپردازد بلکه باید با یادگیری رفتارهای جدید مانع از تسلط شخصیت عصبی در خودش شود تا اینکه بتواند بایک شخصیت سالم و عزت نفس خوب به زندگی خودش ادامه دهد .
